Evet genelde söylenen "Neye ihtiyacın varsa ona göre bir dile/teknolojiye yönelmelisin." önerisini unutun.. Çünkü öncelikle bilimsel yöntemi benimsemeli ve bir mühendis gibi düşünebilmelisiniz. Aslında bu yaklaşım doğru fakat hangi programlama teknolojisi ile başlayacağımız konusu esasen farklı parametrelere göre belirlenmeli.

Evet scripting dili, bunu sıkça duymuş olabilirsiniz.. Programlama dilleri ya da platformları birkaç gruba ayrılırlar, bunlardan en sık duyacaklarınız; Scripting dilleri ve Sistem Programlama dilleridir.

Peki nedir bunlar? Scripting dilleri aslında kendi dilini okuyan ve yorumlayan (yazdığınız kodları gerçekleştiren) programlardır. Scripting dillerinin yorumlayıcıları esasen sistem programlama dilleri ile yazılıp derlenmiş birer yazılımdırlar.

Sistem programlama dilleri ise yorumlayıcıları değil derleyicileri olan ve daha temel (programlama olarak bilgisayar ile insanın daha yakın bir ilişki kurduğu) dillerdir. Evet, tahmin edeceğiniz gibi; Sistem programlama dilleri daha temel, daha derin işler için gerekli olduğu gibi scripting dillerine göre daha zor ve daha derin mühendislik alanlarıdır.

Elbette sığ bir yaklaşımla "Sistem programlama dilleri, scripting dillerinden daha derin mühendislik işleri içindir." önermesi her zaman tam doğru değildir. Pekala, basit sayılabilecek ve ancak sistem programlama dilleri ile native bir uygulama olarak yapılması gereken işler olabileceği gibi, çok karmaşık ve yüksek mühendislik isteyen ve scripting dilleri ile implement edilen işler de olabilir.

Sistem programlama dilleri low-level (düşük seviyeli), scripting dilleri ise high-level (yüksek seviyeli) programlama arayüzleridir. Bir dil ne kadar düşük seviyeli ise insan ile makine arasındaki uzaklık o kadar azdır. Buradan da anlayabileceğiniz gibi sistem programlama dillerinin derleyicileri sizi çok rahat anlayamazlar ve kolay şekilde birkaç küçük kod parçası ile büyük işler yapmanıza olanak sağlamazlar. Scripting dillerinde ise durum tam tersidir; Scripting dili sizi çok kolay anlar ve karmaşık işleri ona birkaç kod ile anlatabilirsiniz.

Bir diğer husus ise native uygulamalar derlendiği platforma bağlıdır. Scripting dilleri ise scripting dilinin yorumlayıcısının çalıştığı her platformda direk çalışır. Buna 32bit işlemci 64bit işlemci farkı da dahil. 64bit işlemci için derlenmiş bir native uygulama 32bit işlemcide çalışmayacaktır.

Son olarak scripting dilleri ile yazılan bir yazılıma "script", sistem programlama dili ile yazılmış ve derlenmiş bir uygulamaya ise native program deriz.

Bu kadar teorik bilgiden sonra artık esas konuya geçebiliriz.

Evet, gelelim esas konuya! Bir çok seçenek var..

Bunlardan en bilinen birkaçı;
PHP
Javascript (Node.js)
Python
Ruby
Perl

Bunların ismini çoğu kez duymuşsunuzdur. En popüler scripting dilleridir kendileri. Bunlardan herhangi biri ile başlayabilirsiniz. Fakat araştırdığınızda ulaşabileceğiniz kaynak olarak en iyi seçenekler; PHP, Javascript ya da Python olacaktır.

Javascript tarafında ise olay ikiye ayrılıyor; Server-side javascript ve client-side javascript.. Peki nedir bunlar?

Javascript Google Chrome gibi web tarayıcılarımızda çalışan bir scripting platformudur demiştik.. Javascript yakın bir zamandan beri Node.js ve IO.js gibi projeler ile web tarayıcısı dışında genel amaçlı olarak işletim sistemi üzerinde çalışan uygulamalar geliştirmek amacıyla kullanılabilir hale geldi.

Front-end yani web tarayıcılarımızda kullandığımız tüm web sitelerinin arayüz yazılımları birer Javascript uygulamasıdır. İşin bu kısmına Front-end Development ya da Arayüz Geliştirme de denir.

Node.js ismini duymuş olabilirsiniz. Node ile masaüstü uygulamaları, web sitelerinin arkaplan servisleri ya da ihtiyacınız olan herhangi bir uygulamayı geliştirebilirsiniz. Node Asynchronous IO yapısı ile çalışır, bunlara sonraki yazılarımızda değinebiliriz fakat kısaca bahsedersek, eş zamanlı işler gerçekleştiren karmaşık uygulamaları çok kısa kodlarla kolayca gerçekleştirmeye olanak sağlar.

Sonuç olarak kendinize uygun bir scripting dili seçerek başlamalısınız.